Dromen

Dromen en het ego

26 januari 2023257 views0

Dromen en het ego

Misschien heb je je wel eens afgevraagd, waarom zou ik in vredesnaam luisteren naar mijn dromen? Of nog erger, er iets mee doen?

Heeft het te maken met de vrije wil? Dat je denkt, ik zal zélf wel bepalen dat ik, om een voorbeeld te geven, door mijn angsten heen moet gaan of niet. Op zich wel iets om over na te denken.

En wat heeft het ego met de droom te maken? Eigenlijk niets, de droom is de droom en die geeft je alleen maar een zetje in de goede richting. Je hoeft er alleen maar naar te luisteren en er iets mee te doen, meer niet. Misschien is het daarom wel handig om je eerst af te vragen: wat is het ego?

In mijn boek ‘Honderd dromen’ en ook in mijn andere boek ‘Het grote dromenboek’ heb ik hierover een stukje geschreven. Ik citeer: ‘Jung (Carl Gustav Jung) ziet het ego als het centrum van het bewustzijn, maar hij benadrukt eveneens de beperkingen en de onvolledigheid van het ego: het gaat om iets wat minder is dan de gehele persoonlijkheid. Hoewel het ego zich bekommert om zaken als persoonlijke identiteit, het is stand houden van de persoonlijkheid, continuïteit door de tijd heen, bemiddeling tussen bewuste en onbewuste gebieden moet het daarnaast ook beschouwd worden als iets onafhankelijk is voor de eisen van het iets hogers. Dat is het Zelf, het ordenende principe van de gehele persoonlijkheid. De verhouding van het Zelf tot ego wordt vergeleken met dien van ‘beweger tot bewogene’’ (‘Het ego’ volgens A. Samuels, B. Shorter en F. Plaut uit het Jung-lexicon).

Het ego als het centrum van het bewustzijn? Het betekent: wat je ziet is wat je krijgt. En laat dit nu net niet het geval zijn in de wereld van de droom.

Om een voorbeeld te geven: beperkingen kun je zien als dat je alleen maar naar de beelden in de droom kijkt die je niet eng vindt. Want, denk jij met je logische verstand (het ego), ik ben in het echt ook niet bang voor een spin, waarom zou ik dat wel zijn in mijn droom? Onvolledigheid is dat je niet wil zien dat je door een angst heen moet gaan. Want dat betekent namelijk de spin als je over haar droomt. De beperking is dat je niet weet dat de spin ook een moedersymbool kan betekenen. Met andere woorden, je moet door je angst heen om iets aan je moeder te vertellen wat al langer op je hart ligt. En hoe groter de spin, hoe moeilijker jij het vindt om door een angst heen te gaan en hoe moeilijker jij het zal vinden om iets aan je moeder te vertellen. Nu kan je met je ego (je ratio) denken, nou dan vertel ik toch niets aan mijn moeder. Kijk, en dan kom je bij het Zelf. De droom weet dat jij diep in je hart wél wil vertellen dat ze voor jouw gevoel er niet genoeg voor je is geweest. Als je het wel vertelt zal dit jou opluchten, zonder dit misschien in de gaten te hebben. Het Zelf is volledig, jij niet als jij niet door je angst heen gaat – in dit voorbeeldgeval iets aan je moeder vertellen wat jou al (heel) lang dwars zit. De droom weet dit en zal je pushen om het wel te doen. Zo mooi is, als je uiteindelijk het haar wel vertelt je niet meer zal dromen over een spin. Oh, en denk niet dat als je in het echt totaal niet bang bent voor spinnen (ook niet die grote) het niet zal betekenen dat je niet bang in de droom zal zijn voor dit onschuldige beestje.

Een ander voorbeeld: er zijn heel veel mensen die ‘maar’ aan drie denken: eten, geld en seks. Het vervelende is dat de droom hier niet iets mee te maken heeft. Let wel: er niets mis met lekker eten, veel geld (willen) verdienen en een fijne vrijpartij. Maar… als je alleen doelgericht bezig bent met het ontkennen van wat werkelijk de bedoeling is voor jou dan ben je ‘verkeerd’ bezig. En met ‘verkeerd’ bedoel ik dan dat je alleen je mannelijke krachten of alleen je vrouwelijke krachten gebruikt. In ieder mens zitten deze krachten. De clou zit ‘m in dat je juist naar allebei de krachten moeten luisteren. De mannelijke krachten zijn jouw eigen doorzettingsvermogen, doelgerichtheid en daadkracht. Vrouwelijke krachten zijn verzorging en elegantie. Om in balans te zijn zul je moeten luisteren naar beide krachten. Dus niet door willen zetten als je juist vriendelijk moet zijn voor jezelf. Om bij het voorbeeld te blijven dat je je moeder iets wil vertellen zul je zowel je vrouwelijke als je mannelijke krachten moeten inzetten. Doe je dit dan is er balans. Zo niet? En je luistert alleen naar je daadkracht dan krijg je inderdaad een reactie als: waarom zou ik mijn moeder iets moeten vertellen wat mij stoort? Ik heb er niet eens last van. Dit is een denkfout. Jij denkt dat je je goed voelt dat je naar je moeder gaat te koffie drinken. Je kletst wat, je doet misschien iets voor d’r in de tuin, maar hebt niet in de gaten dat je vervelend voelt. Alleen de droom weet dit wel. Die geeft jou het beeld van een grote spin in je droom. Daarom zeg ik, vertel het wel en jij zult in balans zijn. Wat je moeder ermee doet dat is haar probleem, ze kan luisteren en er iets mee doen of niet. Maar jij bent van je last af, bewust of onbewust. Weet je, als je jarenlang ervan overtuigd bent dat je goed bezig bent en dit blijkt niet helemaal zo te zijn kan dat wel een domper zijn. Het kan voelen als een ware aanslag op je ego. Immers, jij zal zelf wel bepalen wanneer je iets vertelt aan je moeder of niet. Blijf je toch weer op hetzelfde punt haken dat je teveel naar je mannelijke krachten luistert. Luister je tevens naar je vrouwelijke krachten dan is er meer balans en zal je dit ervaren als een loden last die van je schouders afvalt, bewust of onbewust.

Ik heb nog iets geschreven in mijn ‘Het grote dromenboek’ over het ego. ‘Het ego is Latijn voor het ‘ik’ en staat voor: wat kan jij voor mij betekenen? En hoe groter het ego, hoe egoïstischer iemand lijkt te zijn. Je staat als het ware stil en je belemmert hierdoor je eigen innerlijke ontwikkeling’.

Als je dan het voorbeeld erbij haalt dat veel mensen ‘alleen’ aan eten, geld en seks denken zal het betekenen dat, mocht het ook voor jou gelden, jij alleen denkt aan wat kan een ander voor mij betekenen om meer lekker eten te bemachtigen, wat kan jij voor mij betekenen om (nog) meer geld te verdienen en wat kan jij voor mij betekenen om lekker seks te hebben. Terwijl we, eerlijk is eerlijk, weten dat er toch een zekere mate van wisselwerking moet zijn om het eerlijk te houden zodat dat beiden of iedereen aan bod komt.

Sonja Bremmers kan je ook iets vertellen over het ego: ‘Jouw ego is dat stemmetje in jouw hoofd dat altijd zijn zin wil krijgen. Ik noem het jouw ‘valse zelf’ waarmee een mens zich identificeert als hij of zij het contact met zijn of haar ‘ware zelf’, de ziel, kwijt is.

Je maakt je dan druk over van alles en nog wat. Bijvoorbeeld wat je al of nog niet bereikt hebt in het leven, jouw prestaties. Je wil altijd winnen, altijd gelijk krijgen en populair zijn, maar je kunt je ook angstig en onzeker voelen. Het zijn allemaal dingen van ons ego.

Wanneer dingen niet gaan zoals jij dat graag zou willen of je krijgt je zin niet dan is het jouw ego dat op gaat spelen en zich gaat verzetten. Maar jouw verzet zorgt er niet voor dat het ego verdwijnt, het veroorzaakt juist meer ego. Je gaat je verdedigen, je wordt boos op de ander of gaat zelfs schelden. Je kent dat misschien wel, dat doen we allemaal wel eens. Iedereen heeft dan ook een ander ego. Je oordeelt en veroordeelt een ander, je laat een ander niet zichzelf zijn of je doet een ander pijn met wat je zegt, allemaal ego-dingen. Zoals jij leeft zo moet een ander ook leven anders is hij verkeerd bezig volgens jou. Een voorbeeld: jijzelf denkt dat het beter is voor het milieu om met de fiets naar het werk te gaan en doet dit ook. Super, zou ik zeggen, maar als je dan een oordeel hebt over iemand die met de auto naar zijn werk rijdt, tja… dan zit je in een ego valkuil, snap je?

Nog een voorbeeld: wanneer je heel erg met jezelf bent ingenomen, je vindt jezelf ge-wel-dig, je hebt een gevoel van ‘ik ben super’ (ego is IK) dan zit je ook in een ego-valkuil.

Wanneer jij vanuit jouw ego leeft dan bevind je je in de 3^e dimensie (bewustzijn). Het ego is vaak een obstakel voor jouw persoonlijke ontwikkeling en het maakt je druk om dingen die je eigenlijk los zou moeten laten. Je hebt dan een lager bewustzijn.

Ik zal het wat duidelijker proberen uit te leggen: wanneer jij vanuit jouw ego leeft is het ‘denken’ belangrijker dan het voelen (ziel, 4^e dimensie). Het ego is IK, maar de ziel gaat uit van WIJ. Leef je vanuit jouw ego dan is de ratio belangrijker dan jouw gevoel/intuïtie, dat is chaos in jouw hoofd in plaats van rust en stilte. Je hebt dan een lager bewustzijn in plaats van een hoger bewustzijn. Je hebt dan vaak het gevoel dat alles wat er gebeurt in jouw leven jou overkomt en je voelt je een slachtoffer. Terwijl je met een hoger bewustzijn ziet waarom jou dingen overkomen en jij dit als een te leren les kunt zien. Het ego kiest voor angst in plaats van liefde en vreugde.

Iemand die voornamelijk vanuit zijn ego leeft is voortdurend bezig met bezit te vergaren in plaats geestelijke groei. Steeds meer spullen bezitten, een mooier en groter huis dan de ander, een luxe auto, je wil het allemaal en het liefst meteen! Zoals ik al zei: we leven allemaal wel eens vanuit ons ego. Sommigen de hele tijd en sommigen heel af en toe, het is menselijk. Ook al leven we het grootste deel van ons leven vanuit onze ziel, toch kan het gebeuren dat ons ego soms nog eens opspeelt.

Niemand ziet zijn ego als een probleem. Je ziet het pas als een probleem als je zelf in contact bent met jouw ziel, met jouw ware zelf, met de 4^e dimensie. Dan zie je pas werkelijk hoe je vroeger je leven voornamelijk leefde vanuit jouw ego en zie je ook hoe jouw ego je in het leven heeft geblokkeerd!

Leven vanuit het ego maakt nooit werkelijk gelukkig. Toch kunnen we in onze huidige maatschappij zelfs niet overleven zonder ons ego. Je moet gaan werken, elke dag moet je plannen wat er voor avondeten op tafel komt, belastingbrieven invullen en ga zo maar door. Voor dit alles heb je je verstand/denken dus ego nodig. Jouw ego helpt je hierbij dus het ego kan ook positief zijn.

Wat het ego nooit doet is leven in het leven in het NU en genieten of aanvaarden van dat wat er is. Het ego probeert alles onder controle te houden en alles te controleren.’

Zelf iets bepalen?

Stel, in je droom sta je bovenop een dak van een flatgebouw. Je móét springen. Jij denkt van, no way! Rationeel gezien moet je dit ook niet doen, dat snapt iedereen wel. Maar de droom heeft dan ook niets met de ratio te maken. Je laten vallen, in dit geval naar beneden springen, betekent dat je de controle moet loslaten in het dagelijks leven. Veel mensen weten niet dat ook denken en voelen symbolisch is in de wereld van de droom. Dus je kan wel zo mooi dénken dat je niet gaat springen, maar het zal niets anders betekenen dat jij de controle niet wil loslaten. En dat doe je dus met je ego. Dat je daar staat en alle vezels in jouw lichaam geven je het gevoel van, als ik nu spring ben ik dood, is ook allemaal symbolisch. Voelen in een droom betekent waarneembaar, je krijgt iets in de gaten. En als je nu weet dat de dood in de droom betekent dat de dromer de moed moet hebben om ergens in door te groeien en/of iets los te laten zal het voor jou dus betekenen dat jij in de gaten krijgt dat jij de controle moet loslaten zodat je ergens in door kan groeien.

Het ego zegt dus: ik bepaal zelf dat ik de controle los laat of niet, terwijl de droom zegt dat je de controle los moet laten.

De vrije wil?

We blijven even bij de vraag: waarom zou je in hemelsnaam luisteren naar de droom? Omdat het de bedoeling is? Omdat de droom aangeeft dat je er gelukkiger door voelt en je meer in balans bent? Je weet nu dat het ego hier zich niets van aantrekt. Als jij geen zin heb om iets met je droom te gaan doen in het dagelijks leven zal er ook niks gebeuren. Hoogstwaarschijnlijk zal je dan wel de nachtmerries op de koop moeten toenemen.

Stoppen voor het rode stoplicht

Ikzelf weet niet zoveel van de vrije wil. Wel heb ik eens gelezen dat er in de jaren ’70 van de vorige eeuw experimenten zijn gedaan met (vrijwillige) proefpersonen door ze op een knop te laten drukken als ze bijvoorbeeld een kruisje op het scherm voorbij zagen gaan. Steeds waren er rondjes en opeens was er een kruisje. De proefpersoon drukte op de knop met de volledige overtuiging dat hij zelf zijn vingers op de knop drukte, hijzelf had dit bepaald. Niets van dit alles was waar. Een honderdste (of tiende?) van een seconde hadden onbewuste processen al besloten dat hij de knop in zou drukken.

Wat mensen nog wel eens aanhalen is: stoppen voor het rode stoplicht. Jijzelf bepaalt toch dat je wacht en niet doorrijdt? Je kiest er dan toch zelf voor? Ik denk het niet, althans niet helemaal. Kijk, mensen weten dondersgoed dat als je door rood rijdt je een boete krijgt, en terecht. Nu kan je denken, dan betaal ik die toch? Dat is waar, maar je weet ook (en je hebt het aangeleerd gekregen) dat de kans dat je iemand aanrijdt behoorlijk groot is. Kan je denken van, nou jammer dan, dan betaal ik toch gewoon de schade. Ook dat is waar, totdat je iemand aanrijdt die daardoor komt te overlijden. Dan wordt het een heel ander verhaal. En daarom stoppen we voor een rood stoplicht. Ja, je kunt het niet doen, maar de prijs die je ervoor betaalt kan nog wel eens heel hoog zijn.

Je ziet dus wel, nog steeds heb je niets te beslissen, niet met je ego in ieder geval. Of wel? ik zal je een voorbeeld geven van mezelf en mijn overleden opa. Om een lang verhaal kort maken, op een gegeven moment kreeg ik een geur. Het was precies de geur van het huis van mijn overleden oma en opa. Ik vond het wat vreemd, maar deed er verder niet iets mee. Totdat ik vaker zo’n geur kreeg ik en ik de gaten kreeg dat wanneer ik deze geur rook (in het echte leven) er iets niet door ging. En dit kwam altijd uit, altijd. Heel vervelend was, hoe sterker de geur, hoe erger ik het vond dat iets niet door ging. En ook dit kwam altijd uit, altijd. Nu kan je dus gaan denken, in hoeverre heb ik dan een eigen wil als ik al weet dat iets niet doorgaat en dat een paar weken van te voren? Niet dus, ik had geen eigen keuze, iets ging door of niet.

Maar nu komt het volgende: op een keer had ik weer die sterke geur bij me, gewoon op klaarlichte dag. Ikzelf had die weken niets waar ik

me eventueel zorgen over hoefde te maken, dus zou het misschien met mijn twee dochters te maken hebben. Ik wist dat dit kon dus ja, ik zou het ook tegen hen moeten zeggen, dat er iets niet door zou kunnen gaan. En het klopte, mijn oudste dochter zou met iemand weg gaan en dit ging niet door. Nu kan je denken, ja maar dan heb je toch je eigen vrije wil om het te zeggen. Ja dat klopt, maar dat had geen grote gevolgen. Ik wist dat ze het niet erg zou vinden als het niet door zou gaan omdat ze eigenlijk niet zoveel zin in had en dit niet zomaar aan degene durfde te vertellen.

Het werd een ander verhaal dat toen ik weer een sterke geur bij me had en ik wist dat dit met mijn jongste dochter te maken had. Ze had die volgende week een wedstrijd en ik wist dat ze niet zou gaan winnen en dat ze heel teleurgesteld zou zijn. Ik had dus de keuze om haar NIET iets te vertellen. Wat er uiteindelijk gebeurde? Mijn opa had gelijk, ze won niet en was inderdaad heel teleurgesteld. Maar weet je, ik kon het niet aan mijn dochter vertellen omdat het haar eigen weg was in het leven en ik zou haar daarin zou belemmeren. Bij succes (de keer daarop won ze wel, de tweede prijs) hoort ook falen en dat is helemaal niet erg. Een paar weken later heb ik haar wel verteld over de sterke geur hoor en het haar uitgelegd.

Ik heb me heel lang afgevraagd waarom ik die geur van mijn opa kreeg. Nu weet ik waarom, het leven loopt hoe het loopt en je hebt er zelden iets over te zeggen. Wacht even, dit is niet helemaal waar, je hebt wel controle: door iets NIET te doen. Je kunt dus NIET naar de dromen luisteren, daarin heb je eigen keuze. Maar om het wel te doen is vaak moed voor nodig. Moed om tegen anderen in te gaan, moed om je eigen plan in het dagelijks leven aan de kant te gooien en/of moed om door te gaan op het pad dat de droom jou vertelt. Immers, dromen weten de weg.

Besef

Om dit bovenstaande te kunnen heb je vaak besef nodig om de noodzaak in te zien dat je iets met je dromen moet doen in het dagelijks leven. Om het woord besef uit te leggen, dat lukt me helaas niet. Wel heb ik een voorbeeld voor je. Ik las eens op de tuinkalender een vraag van iemand: kunnen planten pijn ervaren? Het antwoord weet ik niet meer precies, maar wel dat je voor het ervaren van pijn besef moet hebben, oftewel bewustzijn. En dit klopt! Hoe? Ik ervaarde dit zelf door geen pijn te hebben toen ik ‘s nachts al slaapwandelend naar de badkamer liep. Het is zo dat ik een week daarvoor door mijn rug heen was gegaan en hier behoorlijk veel pijn van ondervond. Je kunt geen kant op en ’s nachts al helemaal niet. Maar niet tijdens het slaapwandelen want dat doe je immers totaal onbewust. Al lopende werd ik een héél klein beetje wakker en toen ik op wc zat helemaal. En een pijn dat ik had. Logisch, ik was bewust en dus kon ik de pijn voelen. Je kunt ook échte pijn ervaren in een droom, maar dat is een ander verhaal.

Bremmers zeg dit over de vrije wil: ‘Om een vrije wil te hebben moet je mijns inziens een individu zijn met een eigen mening over wat belangrijk voor je is en wat niet. Dat moet je helder hebben. Het vermogen om op basis van je eigen mening beslissingen te nemen, en daarvoor moet je eerst terug naar je eigen kern, de basis, en authentiek worden, de beste relatie met jezelf hebben.’

Zo mooi is, stel dat je even niet weet hoe je iets helder moet krijgen, of even niet weet wat de beste beslissing is? Dan hoef je alleen maar te luisteren naar de droom. Die weet wat er in jou speelt.

Wanneer je weigert iets in te zien laat de droom je dit echt wel weten, desnoods met geweld. We hebben het dan over de zogenaamde nachtmerries.

Laat de droom je keer op keer naakt door een drukke winkelstraat lopen. Iedereen kijkt je met afschuw aan. Je schaamt je dood! De droom zal hiermee zeggen: wil je niet horen, dan moet je maar voelen. En dit is dan nog maar een heel mild voorbeeld van een droom, het kan veel erger geloof mij maar.

Misschien is het wel leuk om te weten dat het droombeeld Schaamte je Schaduw betekent. En laat dit nu precies betekenen dat je iets niet wil of kan inzien in het dagelijks leven.

Het ego zal het altijd afleggen tegen de droom. Dit komt doordat de droom precies weet waar de pijnpunten liggen van de dromer. Jouw ego misschien ook, maar je hebt geen zin om er naar te luisteren, laat staan er iets mee te doen.

Het vervelende is dat je alleen jezelf vasthoudt in die tang van angst.

Waarom hebben we een ego?

Hermieke L ‘Amie weet hier een heel goed antwoord op te geven. Ze vertelt: ‘Wanneer wij vanuit de spirituele wereld komen en op aarde onze levenslessen en levensmissie komen uitvoeren nemen we een pakketje wensen en beperkingen mee in onze rugzak. De rugzak vullen we zelf omdat wij vanuit de spirituele wereld weten (het weten is het absolute bewustzijn – J.V.), en onze aardse ervaringen hebben verwerkt om uiteindelijk onze zielendoel te behalen. Onze zielendoel is ons uiteindelijke doel; het bereiken van de hoogste verdieping in de hemel. Op aarde noemen we dat verlichting. En alleen door lessen buiten de hemel (universum) kunnen wij dit doel behalen. Daarom is het ook zo belangrijk je taken op aarde hier te voltooien, hoe zwaar ze ook zijn. Hier op aarde vergeten we dit echter en dat we zelf van alles in onze rugzak hebben gestopt, en al helemaal waarom. Ons ego krijgen we mee om die lessen te inwikkelen zowel met de positieve kanten van het ego als de zware kant, oftewel de tegenstanderkant. Omdat wij op aarde de vrije keus hebben is het de bedoeling om die vrije keus ook echt uit je zelf te maken. Daarom wordt het ego steeds groter en sterker als we niet vanuit ons zelf, maar ook niet voor ons zelf kiezen. Je ego zorgt er als ware voor dat jij door liefde en vooral door zelfliefde gehoor gaat geven aan jouw levensmissie. Omdat het ego je graag aards en materialistisch wil maken moet je er mee dealen om de juiste keuze te maken en door vooral de verbinding met je oorsprong en je ware ik te maken kun je dit ego beteugelen en zo je taken afronden. Gelukkig hoeven we dat niet alleen te doen. Je dromen bijvoorbeeld zijn hiervoor je richtingaanwijzers, maar vooral ook je intuïtie. Het is je spirituele verbinding met spiritualiteit, je ware ik, de Bron, engelen en gidsen. Deze staan je bij om je te helpen met jouw zielendoel. En omdat zij wel het grote overzicht hebben kunnen ze jou het beste bijstaan. Zie het ego als de drempels in de weg. Als je er zacht overheen gaat gebeurt er niks, hou je overzicht en rij je niet al te hard. Ga je te hard erover dan beschadig je de auto of word je zelfs gelanceerd. Dus hoewel er altijd negatief wordt gepraat over het ego, zonder het ego kun je hier niet zijn. En voor jezelf opkomen vinden veel mensen ontzettend moeilijk, dat zijn ook de momenten dat het ego je kan helpen. Want je levenstaak en je zielendoel is iets wat jij alleen kan doen.’

Een droom van mezelf met daarin een stukje ego

Droom: ‘Ik werk in een laboratorium. Ik doe er eenvoudig werk. Een vrouw (niet veel jonger dan ik) vraagt me iets. Ik zeg nog dat ik eenvoudig werk doe, maar voel me toch heel wat.

Wat deze droom betekent? Dat ik het veel te mooi vond om de controle te behouden in het dagelijks leven. Ik wilde dit niet inzien. Het is zien aan de vrouw, het is mijn Schaduw. De controle vasthouden? In een laboratorium moet dat natuurlijk, maar niet in de wereld van de droom. Het zal juist het tegenovergestelde betekenen. Dat ik mijzelf heel wat vond betekent dus niets meer of minder dat ik het maar wat fijn vond om de controle niet uit handen te laten. En waarom niet? Het heeft bij mij altijd met het schrijven te maken. Als ik geen contract heb, maar wel de ideeën voor een boek zal ik moeten doorzetten om wel een contact te bemachtigen. En dat betekent dat ik moet schrijven met niets in het vooruitzicht. En ja, dat vind ik niet altijd even makkelijk. Dan denk ik dat het nooit wat zal worden en dat het nooit gepubliceerd wordt. Maar dat is angst, ik weet dit en daarom zet ik door, ga schrijven en laat ik de controle los. Dit laatste gaat wel met enige tegenzin hoor.

Luister je naar je droom? Mooi, het zal betekenen dat jij je beweegt van ‘beweger naar bewogene’. Met andere woorden, jij bent op weg naar waar je werkelijk naar toe moet.

En het ego? Het heeft uiteindelijk niets te vertellen.

Jacqueline Voskuil.

Gebruikte literatuur: